لوله و انواع آن، یکی از مهم ترین ابزارها در صنایع مختلف هستند که به منظور انتقال سیالاتی مانند آب، گاز، مایعات و… استفاده می شوند. عواملی مانند نوع لوله بر اساس جنس، قیمت و مناسب بودن برای پروژه از موارد تاثیرگذار در انتخاب لوله هستند. لوله پلی اتیلن به دلیل ویژگی هایی که دارد، اولین انتخاب تعداد زیادی از پیمانکاران در صنایع مختلف است. در ادامه به معرفی و کاربرد انواع لوله های پلی اتیلن در صنعت می پردازیم.
لوله پلی اتیلن چیست؟
لوله پلی اتیلن (به اختصار PE ) از ترکیب دو ماده اتیلن و پلیمر، ساخته می شود. ترکیب این دو ماده با یکدیگر، نوعی پلاستیک را تولید می کند که موجب ایجاد مقاومت در این لوله ها می شود. علاوه بر این لوله های پلی اتیلن از قابلیت انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند که توانسته جایگزین مناسبی برای لوله های چدنی و بتنی باشد.
به همین علت نظر بسیاری از صنعتگران در صنایع مختلف را، به منظور استفاده در پروژه ها به سمت خود جلب نموده است. لوله های پلی اتیلن در انواع مختلف با شیوه های تولید متفاوت ساخته شده و به بازار عرضه می شود. صنایع مختلفی مانند شبکه آب رسانی و فاضلاب، شبکه گازرسانی، کشاورزی و… همگی نیازمند این محصول هستند.
رنگ این لوله ها سیاه است، اما نوع لوله پلی اتیلن برای هر صنعت با خطوط رنگی بر روی آن مشخص می شود. لوله های با خط زرد برای شبکه گازرسانی، خط آبی برای شبکه آبرسانی و خط قهوه ای برای فاضلاب کاربرد دارند.
انواع لوله پلی اتیلن
لوله های پلی اتیلن به دلیل کیفیت بالا در ساخت، عدم زنگ زدگی، پوسیدگی، شکستگی و نشتی، مقاومت بالا، سازگار با محیط زیست، وزن سبک و… در بسیاری از صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل این لوله ها در انواع مختلف تولید شده تا بتوانند عملکرد مناسب را در پروژه های صنعتی و ساختمانی داشته باشند.
این لوله ها بر اساس دانسیته و یا چگالی پلی اتیلن در زمان تولید، به چهار دسته کلی در صنایع مختلف تقسیم می شوند:
البته دسته بندی بسیار رایج دیگری هم برای لوله های پلی اتیلن وجود دارد، که در ادامه بررسی می کنیم.
لوله پلی اتیلن تک جداره
یکی از رایج ترین انواع لوله های پلی اتیلن، لوله های تحت فشار یا تک جداره هستند. در این نوع لوله از یک جداره لایه به عنوان محافظ و پوشش سطح داخلی استفاده شده است. بیشترین کاربرد این لوله ها در شبکه آبرسانی و کشاورزی به عنوان سیستم انتقال آب با فشار پایین یا قطره ای است.
از طرفی به دلیل مقاومت دمایی بالایی که دارند متناسب با هر نوع شرایط آب و هوایی به کار برده می شوند. لوله پلی اتیلن تک جداره در ابعاد گوناگون به روش اکستروژن تولید می شود. وزن سبک، نصب آسان، مقاومت بالا در برابر ضربه، مقاومت در محیط های شیمیایی و امکان اتصالات متنوع از جمله ویژگی های این نوع هستند.
لوله پلی اتیلن پنج لایه
این نوع لوله پلیمر از ترکیب پنج لایه چسب، پلیمر و آلومینیوم به ترتیب دو لایه چسب در لایه میانی، دو لایه پلیمر در سطح داخلی و خارجی رویی و یک لایه آلومینیوم در مرکز تشکیل شده است.
آلومینیوم به کار رفته در لوله پلی اتیلن پنج لایه، علاوه بر افزایش مقاومت لوله در برابر انواع فشار و ضربات موجب می شود تا اکسیژن به داخل لوله وارد نشود و در نتیجه نقش مهمی را در محافظت لوله در برابر فرسودگی و آسیب های حاصل از اکسیژن ایفا نماید.
وزن مناسب و سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی و فرسودگی، انعطاف پذیری بالا و هم چنین امکان اتصال به صورت ساده و راحت از ویژگی‌های این محصول هستند.
لوله پلی اتیلن پوش فیت
این لوله با اضافه شدن مقداری پلی پروپلین در ترکیبات ساختاری تولید می شود. همین عامل موجب افزایش مقاومت لوله در برابر فرسودگی، خوردگی و صدمات پس از پوسیدگی می شود. در نتیجه با استفاده از ماده پلی پروپلین دوام و ماندگاری محصول نهایی بیشتر شده و در مواقع حساس کاربرد بیشتری دارد.
مقاومت بالا در شرایط آب و هوایی متفاوت، آب بندی شده، کاهش نشتی، نصب سریع و راحت و امکان اتصال دادن به بخش های اتصالی قدیمی ساختمان و فاضلاب از مزایا و قابلیت های این محصول هستند.
لوله پلی اتیلن کاروگیت
این نوع از پلی اتیلن همان لوله دو جداره است که به منظور افزایش مقاومت لوله در مقابل عبور مایعات و سیالات دیگر تولید شده است. سطح داخلی صاف و صیقلی لوله کاروگیت موجب می شود تا سیالات بدون اصطکاک با سطح لوله با سرعت مناسب از آن عبور کنند. علاوه بر این ساختار داخلی لوله کاروگیت موجب پیشگیری از ایجاد رسوب در داخل لوله می شود.
ظاهر شیاردار سطح خارجی این نوع لوله، موجب افزایش مقاومت در برابر ضربات و آسیب های احتمالی می‌شود. لوله پلی اتیلن کاروگیت به شکل فنری به بازار عرضه می گردد.
مقاومت در برابر تولید رسوب داخلی، مقاومت در برابر خوردگی، حمل و نقل آسان، مقاومت بالا در برابر اشعه ماورا بنفش، مقاومت بالا در برابر تغییرات شرایط آب و هوایی از ویژگی‌های این محصول است.
لوله پلیکا
یکی دیگر از انواع لوله های پلی اتیلن است، که مشابه با لوله های U-PVC عمل می کند. به دلیل طول عمر و مقاومت بالای این نوع لوله به صورت گسترده در قسمت های مختلفی از صنایع گوناگون به کار برده می شود. بیشترین کاربرد این محصول در سیستم اتصالات فاضلاب، شبکه آبرسانی و دستگاه های سیم کشی زیرزمینی است.
وزن سبک، مقاومت بالا در برابر ضربات، انعطاف پذیری، نصب و اتصال آسان، مقاومت بالا در برابر خوردگی و وجود عایق های حرارتی در این نوع لوله های از ویژگی های آن به شمار می روند.
گرید لوله پلی اتیلن
به طور کلی لوله های پلی اتیلن، دارای سه نوع گرید با ویژگی ها و کاربردهای مختلفی هستند:
- گرید PE 63 : به خاطر ضخامت و وزن بالا، صرفه اقتصادی ندارد و امروزه استفاده نمی شود.
- گرید PE80: وزنی و ضخامت و قیمت آن کمتر شده، اما در این گرید به علت افزایش چگالی که انجام شده میزان فشار مورد تحمل لوله افزایش یافته است.
- گرید PE100: وزن و ضخامت کمتر شده و اشعه های خورشیدی و ماورابنفش را جذب نمی کنند.
وقتی می گوییم گرید PE63، یعنی لوله مورد نظر قابلیت حمل و انتقال آب با دمای 20 درجه سلسیوس را تحت فشار 5^10*63 پاسکال یا همان 63 اتمسفر به مدت 50 سال دارد. یا وقتی می گوییم PE80، یعنی لوله پلی اتیلن مورد نظر قابلیت حمل و انتقال آب با دمای 20 درجه سلسیوس را تحت فشار 80 اتمسفر تا 50 سال را دارد و به همین منوال برای PE100 ادامه پیدا می کند.
کاربرد لوله پلی اتیلن در صنعت چیست؟
همان طور که گفته شد لوله های پلی اتیلن با توجه به قابلیت هایی که دارند، در اکثر صنایع به صورت گسترده استفاده می شوند.
- شبکه های آبرسانی شهری و روستایی
- شبکه های فاضلاب شهری و روستایی
- شبکه های گازرسانی
- شبکه ها و سیستم های زهکشی
- سیستم های انتقال مایعات و فاضلاب صنعتی
- سیستم های آبیاری تحت فشار (قطره ای و بارانی)
- به عنوان پوشش کابل های مخابراتی، کابل برق و فیبر نوری
- خطوط انتقال محصولات نفتی
- خطوط سیالات در فرآیندهای کارخانجات
- خطوط آب سرد برای واحدهای صنعتی (پالایشگاه‌ها ،کارخانجات پتروشیمی و نیروگاه‌ها )
- شبکه‌های اطفاء حریق – لوله‌های آتشنشانی
- خطوط اصلی پرفشار
- خطوط فاضلاب صنعتی
- شبکه توزیع آب
- خطوط انتقال آب با سختی بالا و انتقال آب دریا
- خطوط تزریق آب پرفشار
- لوله لایروبی
- قفس پرورش ماهی
- خطوط تهویه مطبوع (HVAC)
لوله پلی اتیلن با توجه به ساختار درونی و انواع گوناگونی که دارد در مصارف صنعتی مختلف و ساختمانی کاربرد وسیعی دارند. چنانچه شما به دنبال یک انتخاب مقرون به صرفه با طول عمر بالا و دوام و استحکام قابل قبول هستید ما به شما لوله پلی اتیلن را پیشنهاد می کنیم.
در کشور ما ایران با توجه به رشد تولید لوله پلی اتیلن توانسته ایم به عنوان یکی از قطب های تولید این محصول در جهان شناخته شویم. ویژگی و قابلیت های خاص این محصول موجب شده تا جایگزین مناسبی برای لوله های چدنی و بتنی باشد.
